Beşiktaş – Fenerbahçe derbi tarihi

2 Ekim 2022 Pazar günü Beşiktaş’ımız Vodafon Arenada Fenerbahçe ile zorlu bir karşılaşmaya çıkacak. Bu maç Beşiktaş-Fenerbahçe derbi tarihinin 358’nci maçı olacak.

Daha önce Beşiktaş, Fenerbahçe ile toplam 357 kez karşılaştı, 127 galibiyet, 97 beraberlik ve 133 mağlubiyet aldı. Bu karşılaşmalarda toplam 948 gol atıldı, Beşiktaş 454 gol attı, kendi filelerinde 494 gol gördü.

Ezeli rekabette Beşiktaş’tan Rıza Çalımbay (62 maç), Hakkı Yeten (58 maç), Fenerbahçe’den Müjdat Yetkiner (51 maç) ve Naci Bastoncu (50 maç) en çok forma giyen futbolcular oldular. Derbi tarihinde en fazla gol atan Beşiktaşlı futbolcu Hakkı Yeten (32 gol) olurken, onu Şeref Görkey (13 gol), Metin Tekin (13 gol) ve Şevket Yorulmaz (10 gol) izlediler. Fenerbahçe’de Beşiktaş’a en fazla gol atan futbolcular Cemil Turan (19 gol) ve Alex de Souza (13 gol) oldular.

Beşiktaş, Fenerbahçe karşısında en başarılı dönemini Gordon Milne ile yaşadı. Bu dönemde Beşiktaş Fenerbahçe ile 25 kez karşılaştı, 17 galibiyet, 3 mağlubiyet ve 5 beraberlik aldı. 49 gol attı, 21 gol yedi. Bu dönemde Fenerbahçe’ye Feyyaz Uçar 9 Gol, Metin Tekin 7 gol, Ali Gültiken 5 gol attılar.

İki takım arasındaki ezeli rekabet 22 Kasım 1924 tarihinde Taksim Stadında oynanan, İngiliz Hakem Edward Allen’in yönettiği maçla başladı. Tarihin ilk Beşiktaş-Fenerbahçe derbisini Fenerbahçe Cafer Çağatay, Zeki Rıza Sporel (2) ve Alaaddin Baydar’ın golleri ile 4-0 kazandı. İlk beraberlik (0-0) 12 Kasım 1926 tarihinde İstanbul Liginde alındı. Beşiktaş, Fenerbahçe karşısındaki ilk galibiyetini 13 Kasım 1927 tarihinde oynanan dostluk maçında aldı. Beşiktaş bu karşılaşmayı 1-0 kazandı.

357 maçın 11 tanesi her iki takımın çok değerli futbolcularının jübile maçlarıydı. Bu maçlarda, Lefter Küçükandonyadis, Can Bartu, Selim Soydan, Nedim Doğan, Cemil Turan, Mehmet Oğuz (FB), Fehmi Sağınoğlu, Sanlı Sarıalioğlu, Fahrettin Cansever, Samet Aybaba, Metin Tekin (BJK) futbola veda ettiler. Jübile maçlarında Fenerbahçe 6, Beşiktaş 2 galibiyet aldı, 3 maç berabere bitti.

Beşiktaş-Fenerbahçe ezeli rekabeti pek çok unutulmaz karşılaşmaya sahne oldu. Bir kaç tanesini örnek verecek olursak;

23 Mart 1941 – Şeref Stadı Dörtler Turnuvası Final maçı. Beşiktaş henüz 5’nci dakikada Sabri Gençsoy’un kafası ile 1-0 öne geçti.24’de Şeref Görkey ve 29’da Hakkı Yeten’in golleri ile skor bir anda 3-0 oldu. 35’nci dakikada Naci Bastoncu Fenerbahçe’nin ilk ve tek golünü attı, ilk yarı Beşiktaş’ın 3-1 üstünlüğü ile kapandı. İkinci yarıya da çok hızlı başlayan Beşiktaş, Sabri Gençsoy’un 49 ve 53’ncü dakikalarda attığı gollerle 5-1 öne geçti. 68 ve 75’de Hakkı Yeten iki gol daha attı ve karşılaşmayı 7-1 kazanan Beşiktaş Dörtler Turnuvası kupasını müzesine götürdü. (Turnuva’nın diğer takımları Galatasaray ve İstanbulspor idiler)
​​​​​​
12 Mart 1944 – Şeref Stadı 1943/44 Türkiye Maarif Mükafatı. Hakem Feridun Kılıç’ın yönettiği karşılaşmaya Beşiktaş; Faruk Hızal – Yani Sasapulos, Cahit Yıldırım- Ömer Doğan, Rıfat Atakanı, Halis Etçi- Hakkı Yeten, Şeref Görkey, İbrahim Sumru, Kemal Gülçelik, Hüseyin Saygun ilk 11’i ile çıktı. Beşiktaş 20’nci dakikada Hakkı Yeten ile öne geçti, keklik santrfor lakaplı Kemal Gülçelik 22 ve 40’ncı dakikalarda iki gol kaydetti, ilk yarı 3-0 kapandı. Beşiktaş 53’ncü dakikada İbrahim Sumru ile bir gol daha buldu ve karşılaşmayı 4-0 kazandı. Bu sezonda Beşiktaş Maarif Mükâfatı (Milli Eğitim) Kupasını 14 maçta 12 galibiyet, 1 beraberlik ve 1 yenilgi alarak 25 puanla müzesine götürdü.
​​​​​​
19 Mayıs 1955 – Dolmabahçe Stadı Atatürk Kupası maçında Beşiktaş ve Fenerbahçe karşı karşıya geldiler. Bülent Gürbüz – Kâmil Üzülme, Vedii Tosuncuk – Eşref Özmenç, Nusret Ülük, Özcan Esinduy – Ercan Ertuğ, Recep Adanır, Metin Erman, Coşkun taş, Nazmi Bilge kadrosuyla sahada yer Beşiktaş ilk yarıda Fenerbahçe’yi kelimenin tam anlamı ile sürklase etti. Henüz 4’ncü dakikada Basri Dirimlili ve Naci Erdem’in ortak hatasında topu önünde bulan Nazmi Bilge mermi gibi bir şutla ilk golü kaydetti. Golle birlikte Beşiktaş ardı arkası kesilmez ataklarla Fenerbahçe’yi ceza sahasına hapsetti. 20’nci dakikada Metin Erman’ın korner atışında Fenerbahçe kalecisi Selahattin Ünlü elinden kaçırınca Ercan Ertuğ kafayla ikinci Beşiktaş golünü kaydetti. 27’nci dakikada Nazmi Bilge ceza sahası dışından çok sert vurdu ve Beşiktaş’ı 3-0 öne geçirdi. Bu golden sonra FB Teknik Direktörü Zarko Mihailovic belki de tarihi bir farkın önüne geçen hamleyi yaparak, kaleci Selahattin Ünlü’yü oyundan alarak yerine Şükrü Ersoy’u kaleye geçirdi. İlk yarı 3-0 Beşiktaşın üstünlüğü ile kapandı. İkinci yarıda Fenerbahçe Basri Dirimlili yerine Akgün Kaçmaz’ı, Beşiktaş’ta Ercan Ertuğ’un yerine Koço Kasapoğlu’nu alarak başladı. Bu yarıda sahada Fenerbahçeli Burhan Sargun fırtınası vardı. Burhan Sargun 57,68 ve 70’te 3 gol arka arkaya atarak 3-3 beraberliği yakaladı. 79’ncu dakikada Coşkun Taş Beşiktaş’ı yeniden öne geçirdi fakat Fenerbahçe’nin beraberlik golü fazla gecikmedi. 85’nci dakikada Fikret Kırcan, Lefter’in mükemmel ara pasını boş geçmedi ve karşılaşmayı 4-4 berabere bitiren golü kaydetti. Bu beraberlikle Atatürk Kupasını turnuvanın galip takımı Adalet kazandı.
​​​​​​

1960-61 sezonunda 3 büyükler Milli Lig (Şimdiki Süper Lig) şampiyonluğu için kıyasıya bir yarış içindeydiler. 25 Aralık 1960 tarihinde sezonun 18’nci haftasında Beşiktaş’ın Mithatpaşa Stadında rakibi, bir hafta önce Galatasaray’a 5-0 mağlup olan Fenerbahçe idi. Beşiktaş sahaya Necmi Mutlu – Münir Altay, Ayhan Hançer – Tuncay Demirtaş, Sabahattin Kuruoğlu, Kaya Köstepen – Ahmet Özacar, Doğan Akı, Erdoğan Gökçen, Şenol Birol, Selim Soydan tertibi çıktı. Beşiktaş 5’li forveti maçın başından sonuna kadar adeta Fenerbahçe ceza sahasına kamp kurdu, Tuncay Demirtaş orta sahada mükemmel çalıştı, Kaya ve Sabahattin çok iyi kademe yaptılar. İlk yarıdaki baskı gol getirmedi, İkinci yarıda herkes Beşiktaş’tan gol beklerken ani bir Fenerbahçe kontra atağında Yüksel Gündüz takımını 1-0 öne geçirdi. 64’ncü dakikada Şenol Birol caza sahası içinde Naci Erdem tarafından düşürüldü. Hakem Mustafa Gerçeker tereddütsüz penaltı noktasını gösterdi, topun başına gelen Ahmet Özacar Beşiktaş’ın beraberlik sayısını kaydetti. 68’nci dakikada kornerden gelen topa kaleci Özcan Arkoç ’tan önce yükselen Ahmet Özacar kafa ile Beşiktaş’ı öne geçirdi, 78’nci dakikada yine Ahmet Özacar penaltı noktası üzerinden çok sert vurdu ve skoru belirledi; Beşiktaş: 3 – Fenerbahçe :1
​​​​​​
7 Aralık 1966, Mithatpaşa Stadı. Beşiktaş ve Fenerbahçe TSYD Kupası maçı için karşı karşıya geldiler. Beşiktaş karşılaşmada şu kadrosu ile oynadı; Necmi Mutlu (Dk.75 Sabri Dino) – Erkan Yanardağ, Fehmi Sağınoğlu (Dk.75 İsmail Evin) – Kaya Köstepen, Cevdet Çetinkaya, Yusuf Tunaoğlu – Fethi Türkeş, Coşkun Ehlidil, Güven Önüt, Sanlı Sarıalioğlu (Dk.65 Ahmet Özacar), Joe Erwin Kuzman (Dk.46 Faruk Karadoğan). Henüz 1’nci dakikada Sanlı çok müsait gol pozisyonunda iyi vuramadı, Numan Okumuş ’un uzaklaştırmak istediği top Coşkun’un ayağına çarparak Beşiktaş golü olarak Fenerbahçe ağlarına gitti. 25’nci dakikada ceza sahası içinde topla buluşan Fethi, öyle bir vurdu ki Beşiktaş’ın ikinci golünü adeta Fenerbahçe kalesinin üst ağlarına mıhladı. 52’nci dakikada Yusuf çok zarif çalımlarla Fenerbahçe ceza sahasına daldı ve nefis plaseledi, kaleci Radoviç’e topu ağlardan çıkarmak kaldı. 65’nci dakikada da kaleci Radoviç yerini Hazım Cantez’e bıraktı. 73’ncü dakikada yine Yusuf yaklaşık 30 metreden bazuka gibi vurdu, kaleci Hazım Beşiktaş’ın 4’ncü Yusuf’un 2’nci golünü sadece izleyebildi. Beşiktaş: 4 – Fenerbahçe: 0

​11 Ağustos 1974 tarihinde İnönü Stadı müthiş bir derbiye tanık oldu. Beşiktaş ve Fenerbahçe TSYD Kupası finalinde karşılaştılar. Doğan Babacan’ın yönettiği maçta Beşiktaş şu kadro ile sahadaydı; Mete Bozkurt – Ahmet Börtüçene, Niko Kovi, Vedat Okyar, Zekeriya Alp – Kahraman Kartaloğlu, Sanlı Sarıalioğlu (Dk.46 Lütfü Isıgöllü), Dorde Miliç (Dk.71Ünal Tombulel) – Sinan Alayoğlu, Tezcan Ozan, Tuğrul Şener (Dk.88 Mesut Şen). Beşiktaş10’ncu dakikada Tuğrul ile öne geçti. 28’de Osman Arpacıoğlu skoru eşitledi. 43’de Cemil Turan’ın attığı golle Fenerbahçe devreyi 2-1 önce kapattı. İkinci yarıda sahada Sinan Alayoğlu kasırgası vardı. Sinan 48 ve 52 arası dört dakika içinde 3 gol atarak Beşiktaş’ı bir anda 4-2 öne geçirdi. Oyundan kopmayan Fenerbahçe Aydın Çelik ve Selahattin Karasu ile 4-4’ü yakaladıysa da bu kez 85’nci dakikada sahneye Tezcan Ozan çıktı. Bu dakikada Sinan’ın direkten dönen şutunu kafayla tamamlayan Tezcan Ozan Beşiktaş’ın 5-4 öne geçirdi. Bu skor ile Beşiktaş 1974-75 TSYD Kupasını müzesine götürdü.
​​​​​​
20 Mayıs 1985, İnönü Stadı. Beşiktaş ve Fenerbahçe şampiyonluk yarışında 45’er puana sahipler ve Fenerbahçe’nin 10 gollük bir averajı var. Sezonun bitmesine 2 hafta kala bu maçta alınacak bir galibiyet iki takımı da çok büyük ölçüde Şampiyon yapacak. Maçı Yusuf Namoğlu yönetiyor, Beşiktaş; Adem İbrahimoğlu – Hüsamettin Gökçen, Ulvi Güveneroğlu, Samet Aybaba, Kadir Akbulut – Metin Tekin, Rıza Çalımbay, Ziya Doğan – Necdet Ergün Mirsat Kovaçeviç, Cevat Şekerbegoviç tertibi ile sahada. Teknik Direktör Stankoviç’in en büyük yanlışı büyük maçların futbolcusu Feyyaz Uçar’ı kadroya almamış olması, ikinci büyük yanlışı da sahanın en iyilerinden Ziya Doğan’ı ikinci yarı başlarken çıkarıp yerine Haluk Serenli’yi sokmasıydı. Diğer değişiklik hakkını da 71’de Hüsamettin’in yerine Ali Gültiken’i alarak gerçekleştirdi, bu da çok hatalı bir hamleydi. 24’ncü dakikada Müjdat’ın şutunda kaleci Âdem çok büyük bir hata ile topu izleyince Fenerbahçe 1-0 öne geçti. 43’ncü dakikada bu kez Fenerbahçe kalecisi Yaşar çok hatalıydı, Hüsamettin’in sağdan ortasında Yaşar tutabileceği topu elin den kaçırınca Kovaçeviç kafayla beraberliği sağladı. İlk yarı 1-1 beraberlikle kapandı. İkinci yarıya Beşiktaş hızlı başladı, 55’nci dakikada Necdet Ergün ceza sahasına soldan çok süratli girdi ve Yaşar’ın sağından uzak köşeyi gördü, Beşiktaş2-1 öne geçti. Beşiktaş skor üstünlüğünü aldıktan sonra baskısını da arttırdı. 60’ncı dakika maçın, belki de sezonun kader anıydı. Şekerbegoviç, Metin’in pasıyla ceza sahasına girdi, rakibini çalımla geçti ve kaleci Yaşar’la karşı karşıya kaldı. %99,9 gollük pozisyondu, fakat olmadı. Top Yaşar’ın ayağına çarparak dışarı çıktı. Kader ağlarını örüyordu, 75’de İlyas Tüfekçi takımının beraberlik sayısını kaydetti ve karşılaşma 2-2 berabere sonuçlandı. Her iki takımda kalan son iki maçı kazandılar, Fenerbahçe 50 puanla şampiyon oldu, Beşiktaş aynı puanla ikinci. Şekerbegoviç’in kaçırdığı gol bugün bile hala tüm taraftarların dilindedir. Kendisi de bir röportajında hala o kaçan golü rüyalarında gördüğünü söylemektedir.
​​​​​​
Evet acısıyla tatlısıyla Beşiktaş-Fenerbahçe rekabeti birçok gerilimli maça, birçok unutulmaz hatıraya sahne oldu. Elbette yazılacak çok sayıda maç ve hatıra var. Ben bu güzel rekabet içinde sadece birkaçına değindim. Pazar günü oynanacak maç içinde söyleyebileceğim tek şey, iyi oynayan kazansın, biz iyi oynayalım.

Ahmet ÖZDEMİROĞLU / GundemBesiktas.com